Afyonkarahisar Nişan Düğün Yemekleri
Afyonkarahisar'da nişan, düğün ve sünnet düğününde sunulan yemekler benzer özellik göstermektedir. Sıra yemeği düğün davetlerinin vazgeçilmezi olarak değerlendirilirken, bazen sünnet düğününde sıra yemeğinin yerini pilav üstü et ve Özbek pilavı, hoşaf, börek, tatlı veya mevsimine göre meyve, bamyadan oluşan yemek grubunun aldığı görülmektedir.
Nişanda misafirlere nişan kurabiyesi ikram edilirken, kedi külümbe nişan sonrası kız tarafından oğlan tarafına yapılan bohça ile birlikte gönderilir. Düğünlerde verilen sıra yemeğinde; çorba (tercihe göre tandır, pirinç, toyga vb.), bütüm et, musakka (badılcan, maydanoz, kabak tercihe göre), muhallebi, pideli paça eti, meyve tatlısı (genelde elmasiye tercih edilmekte), dolma (yalancı, düğülü veya etli yaprak dolma), tatlı (genellikle güllaç), nohutlu tavuk yahni, zeytinyağlı taze fasulye, tatlı (genellikle kaymaklı baklava), bamya, pilav, meyve (veya hoşaf) sırasıyla yer almaktadır.
Afyonkarahisar El Öpme ve Çeyiz İndirme Yemekleri
Çeyiz indirme daveti oğlan evi tarafından verilmektedir. Aşçılar tarafından hazırlanan sıra yemeğinde; pirinç çorbası, bütüm et, musakka, muhallebi, paça, nohutlu tavuk yahnisi, baklava, bamya, taze fasulye veya bunun yerine küçük tabaklara kapanmış pirinç pilavı, mevsimine göre de meyve ikram edilmektedir.
Afyonkarahisar Kına Gecesi Yemekleri
Kına gecesi, oğlan evinin kız evine gelmesi, gelin kızın ve sağdıcının el öpmesiyle başlar ve kız evinin sahipliğinde gerçekleşir. şelin kızın avucuna kına yakılması ve eğlencenin olduğu bu gecede ev sahibi, misafirlerine; haşhaşlı lokul, öğme, dolma (düğülü, etli, yalancı), reçel, peynir, zeytinle beraber ikram edilir.
Afyonkarahisar Zinardı Yemekleri
Nişandan sonra oğlan evinin kız evine gelip kayınvalidenin ve kız tarafının takı takması münasebetiyle yapılan davettir. Afyonkarahisar adetlerine göre oğlan ve kız taraflarının nişan için birbirlerine kıyafet almalarına “esbap düzme” denir. “Esbap” düzme de alınan kıyafetler nişan gecesi, sini (tepsi) içerisinde gelenlere gösterilir. Bu davet de nişan gecesinin ertesi günü yapıldığından “zinardı daveti” olarak adlandırılır ve sıra yemeği verilir.
Bu davette geleneksel olarak katıklı pide ve badılcan böreği ikram edilmektedir.
Afyonkarahisar Sünnet Düğünü Yemekleri
Sünnet düğünü ve diğer düğünlerde yemekleri aşçı yapar. Diğer davetlerden farklı olarak, sıra yemeği yerine pilav üstü et ve Özbek pilavı, hoşaf, börek, tatlı veya mevsimine göre meyve, bamya ikram edilir.
Afyonkarahisar Doğum Yemekleri
Davet, doğumdan sonra lohusanın evine yakın akrabalar tarafından gönderilen ve takım olarak ifade edilen yemeklerle gerçekleşir. şenellikle pirinç çorbası, palize (kaymaklı), çörek, hamırsız ve çullama köfteden oluşan takımdır.
Afyonkarahisar Ad Koyma Yemekleri
Yeni doğan bebeğin genellikle doğum sonrası ilk cuma günü aile büyüklerinin bir araya gelerek bebeğin kulağına ezan ve kamet okunmasıyla gerçekleşen törendir. Özel bir yemeği olmamakla beraber, daraltılmış sıra yemeği, haşhaşlı lokul, bükme ikram edilebilmektedir.
Afyonkarahisar Diş Çıkarma Yemekleri
Bebeğin ilk dişi çıktığında aile büyüklerinin bunu kutlamak için bir araya geldikleri törendir. Bu törende diş göllesi pişirilerek misafirlere ve komşulara ikram edilir. Ayrıca misafirlere bükme, haşhaşlı lokul vişne hoşafıyla birlikte ikram edilir.
Afyonkarahisar Hacı Uğurlama Karşılama Yemekleri
Genelde Hacca gitmeden önce bazen de hac dönüşü yakın akraba, komşu ve dostların davet edildiği ve mevlit ve duaların okunduğu yemekli törendir. Yemekte sıra yemeği verilebildiği gibi, etli pilav, börek ve vişne hoşafı da ikram edilebilmektedir.
Afyonkarahisar Asker Uğurlama Karşılama Yemekleri
Askere gidecek delikanlı için yakın akraba, arkadaş ve komşulara verilen yemekli davettir. şenelde sıra yemeği verildiği gibi haşhaşlı lokul, pide de ikram edilebilmektedir.
Afyonkarahisar Cenaze Yemekleri
Ölüm gecesi ve ilk perşembesinin davet yemekleri de dost ve akrabalar tarafından hazırlanıp getirilmektedir. Bu davetlerin ilk yedi gün devam ettiği de görülmektedir. şenelde yakın akrabalar ve komşular Afyon kebabı, düğülü yaprak dolma, etli yaprak dolma, badılcan musakka, maydanoz musakka gibi yemeklerin de yer aldığı sıra yemeği hazırlarken, daha uzak olanlar ise tepsi böreği ve hoşaf getirmektedirler.
Ölenin yedinci günü genelde pişi yapılarak komşulara dağıtılmaktadır.
Afyonkarahisar Mevlit Okuma Yemekleri
Ölüm sonrası yedinci, kırkıncı, elli ikinci gün, senesi veya diğer zamanlarda mevlit okunan törenlerdir. Törenlerde genellikle hoşafla birlikte tepsi böreği, bükme, pişi, ağzı açık veya hamırsız, irmik helvası ikram edilmektedir.
Afyonkarahisar Ramazan Daveti Yemekleri
Ramazan ayında yakın akraba, dost veya komşulara verilen iftar davetidir. Bamyanın ve Afyon kebabının mutlaka yer aldığı davette genelde sıra yemeği tercih edilmektedir.
Afyonkarahisar Gezek Yemekleri
Erkeklerin özellikle uzun kış gecelerinde bir araya toplandıkları, yeme-içme, eğlence, sohbet, dilek-şikayet ve cezaları belli kurallara göre yapılan törenlerdir. Afyonkarahisar gezeklerinin vazgeçilmezleri arabaşı ile tel helvadır. Bazen çorba, Özbek pilavı, tepsi böreği/ağzı açık/bükme ve hoşafın tatlı olarak tel kadayıf veya kaymaklı ekmek kadayıftan oluşan takım sunulurken, bazen de pirinç çorbası, bütüm et, musakka, duvaklı hindi, elmasiye, baklava ve bamyadan oluşan yiyeceklerin farklı takımlar (sıra yemeği) halinde sunulduğu bilinmektedir.
|
