Görkem Yiyen
Dünyada ve ülkemizde sağlık problemleri arasında üst sıralarda yer alan ağız ve diş hastalıkları, ne yazık ki çok hayati görülmediğinden, belki de ihmale en açık olan bölgemiz... Oysa bu hastalıklar, fiziksel görüntümüzü etkilemenin çok daha ötesinde ciddi sorunları beraberinde getirebilmekte ve ağız kanserine dahi yol açabilmektedir.
Çocukluk döneminde düzenli fırçalama alışkanlığı kazanmak, ilerleyen yaşlarda dişlerimizi ihmal etmemek, düzenli beslenmek, sigaradan kaçınmak, düzenli olarak yılda en az iki kere diş hekimine giderek kontrol yaptırmak, bizi hem diş kaybından hem de daha sonra oluşabilecek pek çok hastalıktan ve masraftan kurtarabilir. İlk başta pahalı ya da önemli görülmeyen diş ve diş etleri bakımı, daha sonra çok daha büyük masraflara ve ağrılara yol açabilmektedir. Dişlerde başlayan hastalıklar (özellikle de diş eti iltihaplanması ve çürükler) sindirim bozuklukları, böbrek, sinüzit, bademcik iltihabı, romatizma, kemik erimesi, diyabet (şeker hastalığı), solunum sistemi, kalp hastalıkları gibi çok önemli sorunlara neden olabilmektedir.
Ağzımız ve dişlerimiz sadece besinleri sindirmeye yarayan ilk organlarımız değildir, aynı zamanda sosyal yaşam içinde görüntümüze ve konuşmamıza da etki etmektedir. Dişleri eksik olan birisinin kelimeleri doğru çıkaramadığına mutlaka şahit olmuşuzdur. Zamanında tedavisi yapılmadığı için çene ve diş bozukluğu olan insanların da sıkça bu tür sorunlar yaşadıklarını gözlemleriz. Oysa erken teşhis ve doğru bir bakımla herkes temiz dişlere ve güzel gülüşlere sahip olabilir. Unutmamalıyız ki, kendi dişlerimizin yerini hiçbir şey tutamaz. Günde en az iki kere fırçalamak, meyveleri ısırarak tüketmek dişlerimizi koruduğu gibi, ağız kokusu gibi sorunlardan da muzdarip olmamamızı sağlar. Uzmanlara göre, iyi bakılmış dişler 70 ila 80 yaşına kadar bizi terk etmeyebilir. Diş ve diş eti hastalıklarına karşı korunma yöntemi ilk çocuklukta başlamalı ve devam ettirilmelidir. Bunun yanı sıra birey, sigara gibi bağımlılık yapan kötü maddeleri ve aşırı tatlı, aşırı soğuk ya da sıcak besinleri de tüketmemeye çalışmalı ya da en aza indirmelidir. Yatmadan önce dişleri fırçalamak ve bir şey yememek de gece boyunca ağzımızı ve dişlerimizi bakterilerden korur. Sağlığımız için bu kadar önemli olan diş ve diş etlerimizi korumak da düzenli fırçalama alışkanlığıyla başlıyor. Her gün reklamlarda çeşit çeşit diş fırçası ve diş macunu görüyoruz. Bu ürünler de tüm albenileriyle karşımızda yer alıyorlar. Bu kadar çok çeşitlilik arasında acaba hangi fırçayı seçmeliyiz? Ya da bizim için doğru olan diş fırçası hangisidir? Diş hekimlerinin sıklıkla altını çizdiği bir diğer önemli konu da, her fırçalama için kullanılacak diş macunu miktarıdır. Reklamlarda bize gösterilen birkaç santime varan diş macunu miktarından kesinlikle kaçınmamız ve sadece leblebi büyüklüğünde bir miktarın yeterli olacağını bilmemiz gerekmektedir. Bu sayede diş macunu da fırçanın içine yeteri kadar girebilmekte ve işlevini yapabilmektedir. Zaten fazla miktarda fırça üzerine konulan macunun da büyük oranı dişlerimize değil, lavaboya gitmektedir. Zamanla açık bakteri yuvasına dönüşen ve deforme olarak, işlevini yerine getiremeyen diş fırçalarını en az altı ayda bir değiştirmek büyük önem taşımaktadır ve kendimiz için en doğru olanı seçmek de en az fırçalamanın kendisi kadar önem taşımaktadır.
Bakalım uzmanlar bu konuda neler diyor? Kendimiz ve çocuğumuz için hangi ürünleri kullanmalıyız?
Çocuklara Diş Fırçası Alırken
Çocukların 2,5 -3 yaşlarında diş fırçalamaya başlamaları en uygun olanıdır. Ancak bu yaşlarda önemli olan, fırçalamanın kendisinden çok, onlara bu alışkanlığı kazandırmak için diş fırçalamayı sevdirmektir. Bunun için piyasa da mevcut olan renkli ve tatlandırılmış özel çocuk macunları ve diş fırçalarını tercih edebiliriz.
Çocuklar genelde bunu bir oyun olarak algıladıklarından ve sadece görünen, ön yüzeyleri fırçalarlar. Bu sebeple anne ve babanın çocuğa eşlik ederek, ona diş fırçalamayı öğretmesi en doğru yoldur.
Her şeyden önce çocukların diş ve diş etleri yetişkinlerden çok daha hassas olduğu için, kullanılan ürün mutlaka bu hassas yapıya uygun olmalıdır. Çocuğun ağız büyüklüğüne uygun ve yumuşak kıllı fırçalar alınmalıdır. Sert diş fırçası kılları, dişleri aşındıracağı için kullanımı uygun değildir. Çocukların, sabah kahvaltısından sonra ve gece yatmadan önce dişlerini üçer dakika fırçalamalarını sağlamak yeterli olacaktır.
Yetişkinler diş fırçası alırken nelere dikkat etmeliler?
Ağız ve diş yapımıza uygun olan, doktorlar tarafından da onaylanmış çeşitli diş fırçası markalarını almak önem taşımaktadır. Bunun yanı sıra günde bir defa diş ipi kullanmak da diş fırçasının ulaşamadığı bölgeleri temizlemek için idealdir. Gargara ise özellikle ferah bir nefes için bize yardım etmektedir. Diş fırçası ne çok sert ne de çok yumuşak olmalıdır, ancak kişinin çok hassas bir diş eti varsa ya da hastaysa yumuşak kıllı fırçaları tercih etmesi uygundur, normal bir yetişkin tarafından kullanılan diş fırçasının orta sertlikte kıllara sahip olması ve baş kısmının ağza uygun büyüklükte olması gerekmektedir. Çok ince saplı fırçalar yerine, belli kalınlıkta ve yumuşaklıkta olan fırça saplarını seçmeliyiz; böylece dişlerimizi fırçalarken hareket kolaylığı sağlar. Ayrıca piyasaya yeni çıkan dil temizleyici özelliği olan fırçalar da bizim için ideal olabilir. Ağız ve diş sağlığımız için sadece dişlerimizi değil diş etleri ve dilimizi de fırça-lamalıyız. Özellikle diş eti ya da ağız içi problemleri olan kişiler için yanak temizleyiciler de önerilmektedir. Elbette diş fırçasının yanında diş macunu da çok önemlidir. Flüorürlü ve mümkünse hekimimizin tavsiye ettiği diş macunları bizim için en iyisi olabilir. Doğru diş fırçası ve doğru diş macunun yani sıra oldukça önem taşıyan bir diğer adım da, doğru diş fırçalama tekniğidir. Fırçalamak, dişlerimizi yemek artıkları ve bakterilerden arındırarak, onları korumamızı sağlar. Ancak doğru fırçalama yöntemini bilmezsek, dişlerimizi tam olarak korumuş olmayız. Peki dişlerimizi fırçalarken doğru teknik nedir?
Dişlerimizi Fırçalama Tekniği ve Diğer Temizleyiciler
Ağız ve diş temizliğimiz için; orta sertlikte bir diş fırçasına ve flüorürlü bir diş macununa ihtiyacımız olduğunu söylemiştik. Aynı zamanda doğru fırçalama açısına ve belli bir fırçalama yöntemine de ihtiyacımız vardır.
Diş fırçasını 45 derecelik bir açıyla dişimize yaklaştırarak, dişin eni doğrultusunda ileri-geri hareketlerle fırçalamalı-yız. Dişlerimizin iç yüzeyleri ve özellikle de ön bölgeler dar olduğundan, fırçayı dik olarak sokup fırçalamalıyız. Bakteri plağı ve yiyecek artıklarının yoğun olduğu bölgeler; dişlerimizin arka yüzeyleri ve arkadaki dişlerimizdir. Çürüklerin daha çok arka kısımda olmasının sebebi de, bu kısımların ön dişlere göre daha az fırçalanmasıdır. Aynı nedenle diş taşları da çoğunlukla az fırçalanan alt- ön bölgede oluşmaktadır. Eğer dişlerimiz yanlış bir teknikle ya da çok sert bir şekilde fırçalanırsa, zarar görebilir. Diş eti çekilmeleri meydana gelebilir ve bu durum da, dişlerimizi çürüğe daha yatkın bir hâle getirir. Dolayısıyla dişlerimizi aşındıracak hareketlerden kaçınarak, yumuşak hareketlerle fırçamızı oynatmalıyız. Diş etlerimizi fırçalamak da bizi diş eti hastalıklarından kurtarmanın en etkin çaresidir. Ayrıca elektrikli fırça, kürdan, diş ipliği, ara yüz fırçası, stimülatör gibi araçlarla da dişlerimizi temizleyebiliriz, özellikle son yıllarda ülkemizde fırça ve su püskürtücü, giderek yaygınlık kazanmaktadır.
Ancak diş ipi kullanırken dişlerimize zarar verebiliriz. Dolayısıyla doğru tekniği diş hekiminden öğrendikten sonra kullanmak en iyi yoldur. İlk kullanım için, kolaylık açısından mumlu diş iplerini tercih edebiliriz.
Öte yandan yemek yerken dişlerimizin arasına giren bir parçayı da kürdanla çıkarabiliriz. Ancak kürdan uçlarının sterilize edilmesi gerekli olduğundan, eczanelerde satılanları kullanmalıyız. Ağız ve diş sağlığımız için, ileride doğabilecek olası rahatsızlıkları önlemek için dişlerimizi mutlaka düzenli olarak fırça-lamalı ve çocuklarımıza da bu alışkanlığı kazandırmalıyız. Diş fırçası alırken dikkat etmek sağlıklı dişlerin teminatıdır. Bazen sağlıklı bir gülüş, bize dünyanın kapılarını açabilir. Ne dersiniz?
|
