Ömür Akkor
Sığır, koyun, keçi, kümes ve av hayvanları: Hititler tıpkı günümüzde olduğu gibi sadece sığır, koyun, keçi ve farklı olarak çok az miktarda domuz eti yemekteydiler. Hititlerin %30 oranında büyükbaş hayvan ve %70 oranında küçükbaş hayvan tükettikleri bilinmektedir.
Süt ve süt ürünleri: Hititler beslenmelerinde süt ve süt ürünlerini kullanıyor, etlerin yanında hayvan sütünden, süt ürünlerinden, peynir, tereyağı ve lordan yararlanıyorlardı.
Tahıllar ve tahıl ürünleri: Hitit insanının temel besin maddesinin ekmek ve sudan ibaret olduğu, sayısız metinden anlaşılmaktadır. Hititçe metinlerde, 180e yakın ekmek, pasta, börek ve un mamullerinin adı vardır.
Sebze ve meyveler: Hititler döneminde kullanılan meyveler, tarla ve bahçe bitkilerinden; buğday, arpa, fasulye, kır fasulyesi, bezelye çeşitleri, kendir, mercimek, burçak, soğan, pırasa, lahana, sarımsak, acı sarımsak, kimyon, susam, üzüm, hurma, elma, alıç, kayısı, Antep fıstığı, üzüm, fındık, kiraz, muşmula, nar, zeytin, salatalık ve isimleri henüz tercüme edilmemiş birçok bitki bilinmektedir. Yağ ve şekerler: Hititlerde yağ olarak zeytinyağı, susam, ceviz, badem, keten, fındık, fıstık ve birkaç farklı yağ türü kullanılıyordu.Pekmez ve bal ise kullandıkları şekerlerdi.
Yağ elde edilen bitkiler arasında, Ege ve Akdeniz dünyasının vazgeçilmez bitkisi zeytinin çok önemli yeri vardı. Zeytinyağı herhalde başka kültürlerde olduğu gibi aydınlatmada da kullanılıyor olmalıydı. Ancak zeytin Orta Anadoluya tamamen yabancıdır ve tıpkı nar gibi, zeytin ve zeytinyağlı yemeklerin adı geçtiğinde Hitit mutfağı değil, Suriye ve Kizzuwatna, yani Çukurova mutfağı akla gelmelidir. Aksi takdirde, ithal edilmiş bile olsa zeytin çekirdekleri kazılarda bulunmalıydı. Bu yağlar yemeklere konulduğu gibi, içine ekmek bandırılarak da yeniyordu. Çünkü elimizde ekmeği yağa bandırmak anlamında bir fiil bulunmaktadır (suniya). Çok fazla yağ kullanılarak yapılan bir çorba da çok değerliydi ve özellikle krallara sunuluyordu. Yağlar, madeni tanrı heykellerinin paslanmasını önlemek için de kullanılıyordu.
Hititlerde yemeklerin tarifleriyle alakalı metinlere rastlanmamaktadır. Ancak bazı ritüel metinlerinde ne yediklerini yazmışlardır.
Örneğin, bir ölüm ritüelinde dannas ekmeği ve her biri bir avuç olan üç adet tatlı ekmek ifadesine rastlanmaktadır. An.Tah.Sum bayramı metin çevirilerinde etin soğuk olarak da tüketildiği belirtilmiştir.
|
