|
|
|
Giresun Yemekleri |
 |
dolu
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 28.01.2014
Mesajlar: 1430
Şehir: Denizli |
Kısa URL: https://ml.md/lc179923
Gönderme Tarihi: 15.Ekm.2024
34 defa indirildi / yazdırıldı
|
Giresun denilince akla karalahana ve hamsi gelir. Bunun yanında mısır unundan yiyecekler yapılır. Yemeklerden bazıları; Karalahana Çorbası, Karalahana Diblesi, Isırgan Püresi, Mısır Ekmeği, Fasulye Turşusu, Kiraz Duzlaması ve Pezik Mıhlamasıdır.
|
Giresun Yemek Kültürü |
 |
doğu gürbüz
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 18.11.2020
Mesajlar: 50
Şehir: Malatya |
Kısa URL: https://ml.md/lc154303
Gönderme Tarihi: 22.Kas.2020
588 defa indirildi / yazdırıldı
|
https://karadeniz.gov.tr
Yöre mutfağı büyük ölçüde yaşanılan doğal çevre şartları tarafından belirlenir. Karadeniz?in kıyı kesiminde tahıl tarımı için gereken geniş düzlükler olmadığı gibi sarp ve engebeli arazi yapısı hayvancılığa da elverişli değildir. Bu nedenle tahıl tarımı yerine bahçe sebzeciliği, hayvancılık yerine de balıkçılık daha çok gelişmiştir. Giresun ilinin iklimi ve toprak yapısı Doğu Karadeniz genelinde olduğu gibi karalahana (yörede pancar da denir), mısır, fasulye kabak, bezelye gibi sebzelerin yetişmesine uygundur. Bu saydığımız sebzelerle yörede çeşitli yemekler yapılmaktadır. İlin kıyı kesimlerinde sebze ve balık yemekleri daha çok tüketilir. İç kesimlerde ise hamur işleri ve tahıl ürünlerinden yapılan yemekler daha yaygındır. Giresun?un en meşhur yemekleri pancar çorbası, fasulye turşusu ve fasulye kavurmasıdır. Yörede Giresun ismiyle anılan ürünler; Giresun fındığı, Giresun kirazı, Giresun simidi, Giresun pidesi, Giresun kadayıfı, Giresun güllacı ve Giresun pastasıdır.
Başta hamsi olmak üzere balık ve balıkla yapılan yemekler de Giresun mutfağında önemli yer tutar. Bahar mevsiminden itibaren bağ ve bahçe işleri başlar. Bütün gün dışarıda çalışıldığı için sürekli hazır bulunan yiyeceklere ihtiyaç duyulur. Yufka pişirip kurutmak bu ihtiyaçtan dolayı gelenek haline gelmiştir Giresun?da. Fındık mevsiminden önce ve Ramazan ayından önce yufka açılır ve sonra tahtabaşı denilen iplerle tavana asılmış bir tahta üzerine serilirdi. Yufkalar tavana asılı olduğu için hava alıp serin kalabilir ve bu sayede bozulmazlar. İhtiyaç duyulduğu zaman buradan gerektiği kadar yufka sac üzerinde pişirilirdi.
Giresun ilindeki sebze yemekleri arasında dible ve kavurmalar hayli fazladır. Hemen bütün sebzelerin kavurması ve diblesi yapılır. Yörede çeşitli yabani otlardan da yiyecek yapılmaktadır. Sebze yemeklerinin yağ ve soğanla kavrularak elde edilir.
Giresun mutfağında bahçelerde yetiştirilen sebzelerden başka doğada yabani olarak yetişen bitkilerden yapılan yemekler de önemli yer tutar. Yemek yapımında kullanılan yabani otların başlıcaları; ısırgan otu (L. Urtica dioica), galdirik (L. Trachystem onorientalis), sakarca (L. Ornithogalum umbellatum), mendek otu (L. Aegopodium podagraria), diken ucu / melurcan (L. Smilax excelsa) ve yabani mantarlardır. Bu bitkiler yaz aylarında taze olarak tüketilir.
Yörede tavuk mantarı, bahçe mantarı, geyik mantarı, kül mantarı, ayıkulağı mantarı, evelek mantarı, acı mantar gibi adlarla anılan çok çeşitli mantar türleri bulunmaktadır. Bu mantarlar kızartma ve sebze kavurmalarında kullanılmaktadır.
Kışa hazırlık amacıyla kışlık yiyecek olarak pekmez, reçel ve konserveden başka çeşitli sebzeler kurutulur; birçok sebze ve bazı meyvelerden turşu kurulur.
Yöre mutfağında kullanılan sebzelerin hemen tümü yaz aylarında yetişir. Kış aylarında bu sebzelerden yararlanmak için turşu kurulur. Yiyecek kurutma, geçmiş yıllardaki kadar yaygın değildir. Halen yaygın olarak acı biberler ipe dizilerek veya örtü üzerine serilerek kurutulmaktadır. Yiyecekleri kurutarak saklamak, elektrikli soğutucular yaygınlaştıkça terk edilen uğraşlardan biridir.
Yörede çokça yetişen armut, üzüm, muşmula (yörede töngel denir), taflan ve erikten pekmez yapılır. Pekmez yapımı da yaz meyvelerinin kış için saklanması ihtiyacının ürünüdür. Yörede yetişen hemen bütün meyvelerden reçel yapılmaktadır. Reçel yapımında en çok kullanılan meyveler erik, çilek, incir ve elmadır.
Yöre ekonomisinin temeli olan fındık, yemeklerde değil, tatlılarda kullanılmaktadır.
Hayvansal ürünlerin başlıcaları süt, tereyağı, ayran, yoğurt ve çökelek peyniridir. Yaylalarda ve köylerde hayvancılığa bağlı olarak beyaz peynir (tecen), deri tulumu (tulum), küp peyniri ve çökelek yapılır. Küp peyniri ve çökelekler güveçlerde toprağa gömülerek kışa saklanırlar (Giresun Kent Kültürü: 255).
Deniz ürünleri genellikle mevsiminde, kızartma olarak tüketilir.
|
Giresun Mutfağı |
 |
ay ışığı
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 16.06.2016
Mesajlar: 1752
Şehir: Samsun |
Kısa URL: https://ml.md/lc148078
Gönderme Tarihi: 25.Oca.2020
353 defa indirildi / yazdırıldı
|
Hüsne Demirel - Sibel Ayyıldız
Genel anlamıyla Giresun ilinin bulunduğu coğrafi şartlar ve iklimi, mutfak kültürünü etkileyen en önemli olgulardan biri olmuştur.
Bununla ilintili olarak yörenin kıyı ve iç kesimleri arasında oldukça fazla farklılıklar görülmektedir.
Giresun mutfak kültürü son derece zengin ve kendine özgü yemeklere sahiptir.
Onu diğer Karadeniz illerinden ayıran en belirgin özellikleri ot yemekleri ve dibleleridir.
Vegan ve vejeteryan mutfağına daha çok hitap eden Giresun Mutfak kültürünü belirliyor.
İç bölgelerdeki coğrafi bölge özelliğinin farklılığı nedeniyle çevresinde bulunan değişik yemek kültürleriyle de etkileşimde bulunduğu, kırmızı etin iç bölgelerde kıyı bölgelere göre daha fazla tüketildiği ortaya çıkmıştır. Ayrıca iç bölgelerde daha fazla güneşli günlerin görülmesi nedeniyle güneşte kurutulmuş sebze ve meyvelerin daha fazla tüketildiği tespit edilmiştir.
Kullanılan gıda maddeleri özellikle süt ve süt ürünleri, yumurta ve et ürünleri eskiden yöre halkı tarafından üretiliyorken günümüzde özellikle kıyı bölgelerinde yaşayan insanların hayvancılıktan uzaklaşması, kolaycılığı seçmesi gibi nedenlerden ötürü süt ve süt ürünleri, et ürünleri ve yumurta gibi temel ihtiyaçlarını yöresel marketlerden karşıladıkları belirlenmiştir.
Giresun ilinde bilhassa kıyı bölgelerde güneşli gün sayısının az olması nedeniyle domates fazla yetiştirilmediğinden salça üretimi de yapılamamaktadır. Bu nedenle özellikle kıyı kesimlerinde yapılan yemeklerde salça kullanımının yok denecek kadar az olduğu belirtilmiştir. Ayrıca baharat kullanımının kıyı bölgelerde iç bölgelere nazaran daha az olduğu ortaya çıkmıştır.
Giresun ilinde eskiden çok daha fazla kiraz meyvesi yetiştiriliyorken günümüzde kiraz üretimi oldukça düşüktür. Fakat az üretilmesine rağmen kirazın yörede turşusu kurulmakta, turşu kavurması yapılmakta, böylece ülkenin diğer kesimlerinde rastlanılması zor özgün lezzetler oluşturulmaktadır.
Giresun sofrasının olmazsa olmazının Pancar otu (karalahana) ve mısır unu olduğu, Karalahana dolması, karalahana çorbası, karalahana diblesi, karalahana döşemesi, fasulye yemekleri, sebze dibleleri ve çeşitli otların kavrulması gibi yöresel yemeklerin gerek kıyı kesimlerde gerekse iç bölgelerde, geçmişte olduğu gibi günümüzde de hâlâ aynı şekilde yapıldığı tespit edilmiştir.
Yöreye özgü Pileki ekmeği, cıratta ekmeği gibi ekmeklerin artık günümüzde pek yapılmadığı tespit edilmiş olup özellikle kıyı kesimde yaşayan bireylerin ekmeklerini çoğunlukla dışarıdan satın aldıkları belirlenmiştir.
Son derece sağlıklı yemekler olan Giresun yemeklerinin hafif ve insanı rahatsız etmeyecek şekilde pişirilip sunulduğu, fakat küreselleşme, değişen dünya akımına kapılma ve tüketim toplumu olma gibi etkenlerden ötürü Giresun İlinin de sahip olduğu mutfak kültürünün ne yazık ki giderek unutulmakta olduğu, geçmişten gelen tat ve lezzetlerin kalitesinin ortadan kaybolmaya başladığı tespit edilmiştir.
|
Giresun Mutfak Kültürü |
 |
Saadet
Türkçe Admin
Kayıt: 12.07.2005
Mesajlar: 9327
Şehir: Ankara |
Kısa URL: https://ml.md/lc35805
Gönderme Tarihi: 26.Nis.2009
3,740 defa indirildi / yazdırıldı
|
Tarihsel süreç içerisinde bir çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan İlimiz, zengin bir kültür mirasına sahiptir. Bu kültürün önemli bir yanını "Mutfak Kültürü" oluşturur.
Anadolu nun kuzey bölgesinde yer alan Giresun bir geçiş merkezi olması, farklı iklim ve coğrafyalara sahip bulunması nedeni ile kıyı kesimlerde ot, yapraklar ve deniz ürünlerinden oluşan yemekler hakimken iç kesimlerdeki İlçelerde ise tahıl ürünlerine dayalı hamur işleri ile hayvancılığa dayalı et yemeklerinin ağırlıkta olduğu görülür. Bu farklılıklar araç-gereçte, pişirmede ve mekanlarda kendini gösterir.
Giresun yemeklerinin malzemeleri insanı etkileyen bir doğallığa , tazeliğe ve güzelliğe sahiptir. Bu malzemelerin başında yemeklik olarak kullanılan Karalahana, Isırgan, Pezik, Madımak, Galdirik, Mantar, Sakarca, Çileklik, Mendek, Merulcan, Marul, Maydanoz... gelir. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta, , süzme, bal, peynir, çökelek en yaygın olarak kullanılan malzemelerdir
Giresun yemeklerinden bazıları; fasulye turşusu, fasulye çorbası, ilkbaharda kırlarda yetişen ve ısırgana benzeyen mendek otundan yapılan mendek çorbası, pancar çorbası, hamsi diblesi, kazayak diblesi, üzüm pekmezi ve mısır unundan yapılan samaksa, hamsi böreği, kuru kabak ve pirinçten yapılan kabak dilberi, kazayak sirkelisi, mısır dolması, ısırgan püresi, özel günlerde mısır unundan yapılan poğaça, mısır unu ve kestaneyle yapılan lamesli pide ve kak ilin özgün yemeklerindendir. Karayemiş ya da kiraz hoşafı da sofralarda bol bol yerini alır.
Yılın dört mevsimi eksik olmayan yağışlar ve bol rutubet nedeniyle Giresun tabiatı, zengin bitki örtüsü ile kaplıdır. Bu durum mutfak kültürünü doğrudan etkilemiştir. Yörede yiyecekler genel olarak otsu bitkiler, ot yaprakları, diken uçları, sebzeler ve mantarlardan oluşmuştur. Yaz mevsimi bunlar günlük taze olarak tüketilir. Kışlık yiyecekler fırınlanmış kuruluklar, tuzlular, turşular, konserveler, pekmez ve reçeller, kompostoluk ve çerezlik olarak hazırlanırlar.
Giresun bir sahil şehri olduğu için mutfağında deniz ürünlerinin önemli bir yeri vardır. Hamsi, Mezgit, İstavrit, Palamut, Kefal, İzmarit, Tirsi, Barbun, Sargan ve Kötek en yaygın türlerdir. Ayrıca derelerimizde doğal olarak yetişen alabalık çok değerlidir. Son yıllarda kültür balıkçılığı oldukça gelişme göstermiştir. Genel olarak Havuz Alası ve Somon balıkları yetiştirilir.
Yaylalarımızda ve köylerde yapılan hayvancılığa bağlı olarak beyaz peynir (tecen), deri peyniri (tulum), küp peyniri ve çökelek yapılır. Küp peyniri ve çökelekler güveçlerde yazdan toprağa gömülerek kışa saklanırlar.
Giresun Ekonomisi ve Kültüründe ağırlıklı yeri olan fındıktan, çok çeşitli tatlı ve pastalar yapılmaktadır. Ayrıca ekmek fırınlarında çıkarılan Giresun a özgü pekmezli simit (susamsız) dikkati çekmektedir.
Şebinkarahisar İlçemizde yapılan cevizli, fındıklı, çedeneli, sade pestiller oldukça lezzetlidirler.
Giresun da doğal bitkilerin bir kısmı kurutularak içecek olarak kullanılır. Bu bitkiler; kekik, ıhlamur, nane, çay, taflan yaprağı, kuşburnu ve yayla papatyalarıdır. Bunların dışında İlimizde bol miktarda çay yetiştirilir. Lezzetli ayranların yanı sıra pekmez, reçel ve marmelatlar sulandırılarak soğuk içecek olarak kullanılırlar.
Giresun hanımları, her şeyde olduğu gibi yemek yapımındaki becerileri ile de tadı, lezzeti birbirinden güzel, yüzlerce çeşit yemeği geliştirip sofralara sunmakla kendi kültürlerini oluştururken, Anadolu mutfak kültürüne de büyük katkıda bulunmuşlardır.
Sonuç olarak "Giresun Mutfak Kültürü" kendine özgü nitelikleri ile incelemeye değerdir.
|
Giresun Mutfağı |
 |
tamur
Aşçıbaşı
Kayıt: 05.12.2007
Mesajlar: 21
Şehir: Antalya |
Kısa URL: https://ml.md/lc19758
Gönderme Tarihi: 05.Arl.2007
4,330 defa indirildi / yazdırıldı
|
Giresun mutfağında yiyecekler genelde otsu bitkiler, diken uçları ve sebzelerden oluşuyor. Karalahana baş rolde. Çalıçiçeği, merulcan, mendek, kuzukulağı, gücündene, hoşran, ısırgan, madımak, kabalak, sakarca, merevcen, pancar çiçeği, galdirik, pezik bunlardan bazıları. Yazın taze olarak tüketilen gıdalar, kışın fırınlanmış kuruluk ve tuzlularla (fasulye, taflan, kiraz, yeşil domates, hamsi); turşu, konserve, pekmez, reçel, komposto ve çerezlerle çeşitleniyor. Hayvansal besinlerden süt, yoğurt, yumurta, tereyağı, süzme, bal, peynir, çökelek yaygın olarak kullanılıyor. Yemeklerin vazgeçilmez malzemesi çoğunlukla mısır (darı) ve mısır unu. Mısır unu; fırın darası ve seren unu olarak yemek ve tatlılara katkı malzemesi oluyor. Sütlü mısırlar toplanıp taş fırınlarda kavruluyor, sonra taş değirmenlerde un haline getiriliyor; buna fırın darası deniyor. Seren (gün) unu; olgun mısırların serenlerde kurutulup taş değirmenlerde çekilerek un haline getirilmiş hali. Mısır ekmeği en çok tüketilen ekmek çeşidi. Yaylalar ve köylerde hayvancılık yaygın; bu nedenle beyaz peynir (tecen), deri peyniri (tulum), küp peyniri ve çökelek bol bulunuyor. Küp peyniri ve çökelekler güveçlerde, yazdan toprağa gömülerek kışa hazırlanıyor. Karadeniz'in sahil kenti olur da mutfağında balık olmaz mı? Hamsi, mezgit, istavrit, palamut, kefal, izmarit, tirsi, barbun, sargan, kötek ve alabalık bol. Pide geleneği hala sürüyor. Pazar günleri çoluk çocuk toplanıp pide yiyorlar. Görele'nin yumurtalı yağlı pidesi, Espiye'nin kendine has hamuruyla ince açılmış uzun pidesi en ünlüleri.
|
|
Giresun Mutfağı Tarifleri Diğer Konular
|
|
