|
|
|
Nar |
 |
Cankat
Şef Aşçıbaşı
Kayıt: 04.04.2009
Mesajlar: 725
Şehir: İzmir |
Kısa URL: https://ml.md/lc35215
Gönderme Tarihi: 07.Nis.2009
2,440 defa indirildi / yazdırıldı
|
THY Skylife
Son yıllarda, sağlıklı yaşam üzerine yapılan bilimsel araştırmalar, bazı gıdaların daha fazla ilgi görmesinde önemli rol oynuyor. Nar, suyu ve kendisi hakkında yayımlanan yüzlerce haber ve makaleden sonra tüm dünyada popülarite kazanmış bir meyve. Bu ilginin ardındaki anahtar kelime ise, ‘antioksidan’. Çünkü antioksidan günümüzde, bir gıdanın satışını da belirleyen en büyük etken durumunda.
BEREKETİN SİMGESİ
Bilimsel verilerin söz konusu olmadığı, insanların yiyeceklerin yarar ve zararlarını deneme yanılma yöntemiyle anladıkları, dinler öncesi zamanlarda bazı gıdalar daha fazla önem kazandı. Dinlerin ortaya çıkışıyla da kutsal kitapların vurgu yaptığı gıdalar nimet olarak kabul gördü. Nar, bu nimetlerden biridir. Literatürde antik bir meyve olarak adı geçer. Bereketin simgesi olarak kabul gören nar, Helen ve Roma dönemlerinde üzerine efsaneler yazılan bir meyve oldu.
VE İSPANYOLLAR NARI AMERİKA’YA GÖTÜRÜR...
Narın, batı mutfaklarında yaygın olarak kullanıldığını pek söyleyemeyiz. Anavatanı, İran ve Hindistan’ın Himalaya bölgesi olarak tespit edilen narın, günümüzde de üretimi en fazla bu bölgelerde yapılır.
Arap Emevileri sayesinde narla tanışan İspanyollar, narı Amerika kıtasına götürdüler. Bugün Amerika nar üretiminde üçüncü büyük üretici konumuna geldi. Ülkemiz ise dördüncü büyük üretici. Nar, özellikle ülkemizde ve Ortadoğu ülkelerinin mutfak kültüründe yoğun olarak kendine yer bulmaya da devam ediyor.
BİR ÇİÇEKTEN BİN MEYVEYE
Nar meyvesinin oluşumu dahi, insanda hayranlık uyandırır. Çiçeğindeki zarafet, ünlü şairlerimize ilham kaynağı olur. Feyzi Halıcı ‘Günaydınım Nar Çiçeğim Sevdiğim’ adlı şiirinde sevgilisine “nar çiçeğim” diyerek atıfta bulunur. Sonraları bu şiir, ünlü müzisyen merhum Cinuçen Tanrıkorur’un bestesi ile sonsuzluğa kavuşur.
Bir zarif çiçekten oluşan narın, deriye benzeyen, kırmızıdan yeşile kadar uzanan renklerdeki kabuğu ayrı güzeldir. Kabuğunda kırmızısı bol olan narlar evlerde aksesuar olarak da kullanılır. Ressamların tablolarında motif olur, başköşedeki yerini alır.
Deriye benzeyen kabuğu, meyvenin bozulmadan uzun zaman saklanmasını sağlar. Nem oranı % 80-85 olan ortamlarda altı ay kadar narı korumak mümkündür. Bu özelliğiyle de geçmiş yüzyıllarda, uzun yolculuklarda bulundurulması gereken gıdaların başında gelmiştir.
BİN TANELİ BİR TANE
Narın çiçeklendiği taç ise, kralların tacına ilham olur. Taçlanmış kabuğun içindeki çekirdekler ise insanın aklını başından alacak güzellikte. İncecik saydam zarla kaplanmış yüzlerce ab-ı kevser torbacıkları insanın ruhunu baharlara çalar. Ülkemizde, “çarşıdan aldım bir tane eve geldim bin tane” bilmecesi nar deyince hemen akla gelir. Yüzlerce nar tanesinin bir aradalığı, asırlar önce bereketin simgesi olarak görülmüştür. Bu nedenle nar, bazı geleneklere de konu olmuştur. Yakın bir zamana dek hem İran’da hem de ülkemizde uygulanan bir adeti, Nedim Atilla bir yazısında bakın nasıl anlatıyor: “Biz çocukken, İzmir’deki iki katlı, cumbalı, sakız yalısı türünden evlerin hemen hepsinde yeni yılın bereketli geçmesi için ‘nar kırmak’ sürdürülen bir gelenekti. Eylül ayından başlayarak toplanan narlardan bir kısmı 1 Ocak günü için saklanırdı. Yeni yılın ilk uzun kahvaltısının ardından da törensel bir sunumla evin en yaşlı insanı tarafından elle kırılırdı narlar. Bir gün önce evde toz avcılığı yapan evin hanımları ise saçılıp dökülen nar tanelerine seslerini çıkarmazlar, hatta “nar tanesi-nur tanesi” diye başlayan manilerden söyledikleri bile olurdu. Çocuk aklımızla narları yemeğe, hatta önceden yapılıp saklanmışsa nar şerbetinin üzerine de konulan nar dişlerini ağzımızda gevelemeye bayılırdık”...
TATLI, MAYHOŞ VE EKŞİ
Nar tatlı, mayhoş (tatlı ekşi arası) ve ekşi tatlara sahiptir. Bu özelliği sayesinde tatlıdan tuzluya birçok mutfak uygulamasında tercih edilir. Özellikle ekşi tadlar arandığında, gerek suyu gerekse tanesi, tatlı-ekşi lezzetiyle yemeklere ferahlık katar.
Geleneksel mutfağımzda ekşi tatları narın dışında limon, yeşil erik, ekşi kayısı, elma, koruk, sumak, ayva, vişne, çağla gibi meyvelerle de elde ederiz. Eğer tazeleri yoksa kurularını veya pekmezleştirilmiş halde yemeklere mutlaka ekleriz. Narların da sofralık kullanımına uygun olmayanları pekmez haline getirilir. Nar ekşisi veya nar pekmezi olarak değerlendirilir. Özellikle salatalarda ve közleme soğan eşliğinde kullanıldığında lezzete lezzet katan nar ekşisini, Türkiye’ye güneydoğulu kebabçılar tanıtmıştır. Bugün, damak tadına düşkün olanlar soya veya balsamik sosları yerine nar ekşisini tercih etmeye başlamışlardır.
Narın faydaları bilimsel ortamlarda yeterince anlatılmaktadır ama bence nar, ‘meyvelerin havyarı’dır. Başka karışımların içinde kullanmak doğanın bu mucizesine haksızlık olur.
|
Nar |
 |
şahane
Aşçı
Kayıt: 22.04.2009
Mesajlar: 16
Şehir: İstanbul |
Kısa URL: https://ml.md/lc35658
Gönderme Tarihi: 22.Nis.2009
1,861 defa indirildi / yazdırıldı
|
Nargiller (Punicaceae) familyasına mensup, Asya'ya özgü küçük bir ağaç ya da çalı meyvelerinden oluşan nar, eski çağlardan beri yetiştirilen bir meyvedir. Çok eski zamanlardan beri Doğu'da incir ve üzüm kadar önemli bir yer tutan nar, aynı zamanda Kitab-ı Mukaddes'te ve Hz. Mu-hammed'e ilişkin öykülerde adı geçen kutsal bir meyvedir. Kökeninin îran ve çevresindeki ülkelere dayandığı düşünülen nar ağaçları ilk olarak çok uzun yıllar önce Akdeniz bölgesinde yetiştirilmeye başlanmış, daha sonra Arap Yarımadası, Afganistan ve Hindistan'a yayılmıştır.
İklim ve toprak açısından çok fazla seçici olmayan nar ağaçları, en iyi, nem oranının düşük olduğu bol güneşli ve killi topraklarda yetişir. Nar ağaçlarının ortalama yüksekliği 5-7 metreye ulaşır. Bu ağaçlar özellikle elips biçimli parlak yeşil yaprakları ve dalların uçlarına doğru açan kırmızımsı turuncu renkli çiçekleriyle dikkat çeker. Çiçeklerin 5-7 loplu borumsu çanak (kaliks) bölümü çiçek saldıktan sonra da dökülmeyip olgunlaşan meyvenin tepesinde taç gibi kalır. Lopların arasından çıkan gösterişli taç yapraklar, çiçeğe çok hoş bir görünüm kazandırır. Çiçeğin çanak bölümüne gömülü olarak bulunan yumurtalık, iki katlı olup çeşitli bölmelerden oluşur. Nar ağacının sarı, kırmızr ve kahverengi tonlarının hakim olduğu kalın derimsi kabukla örtülü, irice bir portakal büyüklüğünde, küre biçiminde meyveleri vardır. Bu meyvelerin içi, bölmelere ayrılmış ve her bölmede çok sayıda kırmızımsı pembe, saydam taneler bulunur. Meyvelerin yenen bölümü, her birinin ortasında tek bir sert çekirdek bulunan bu sulu ve tatlı taneciklerdir. Bölmelere sıkı sıkıya dizilmiş olan bu tanelerin dış zarları incedir ve birbirinden ayırmaya kalkınca hemen sulanıp akarlar. Hem dikenli hem dikensiz çeşitlerine rastlanan nar ağaçlarının ince dalları ve sürgünleri minik yapraklarla doludur. Sadece çiçekleri için yetiştirilen özel süs bitkileri de bulunmaktadır. Taze olarak tükettiğimiz narın suyundan şurup ve likör hazırlanır. Özellikle nardan yapılan "Nar ekşisi" Adana, İskenderun, Mersin gibi yörelerde çok meşhurdur. Nar, salatalarda, bazı et yahnilerinde ve dolmalarda da kullanılır. Narin kabuklarından da halk arasında ishal tedavisinde ve yün boyamada yararlanılır. Ayrıca, nar ağacının gövde kabukları bağırsak şeritlerine karşı ilaç olarak kullanılır; ancak "pelletierin alkaloiti" içeren bu kabukların bazen zehirlenmelere yol açtığı da bilinir.
Afrika ve Güney Avrupa'da sıkça yetiştirilen narın, ayrıca Amerika kıtasında ABD'den Şili'ye kadar uzanan bölgelerde de tarımı yapılıyor. Ülkemizde ise daha çok sahil şeridinde yetiştirilen narın esas üretim bölgesi Ege Bölgesi'dir. Ama Akdeniz Bölgesi'nin sahil kesimlerinde de nara rastlamak mümkündür.
|
Nar |
 |
AyGölgesi
Super MOD
Kayıt: 31.03.2006
Mesajlar: 2719
Şehir: Giresun |
Kısa URL: https://ml.md/lc104279
Gönderme Tarihi: 11.Oca.2015
1,414 defa indirildi / yazdırıldı
|
Metin Okutan
Nar yerken biraz daha özenli olmamızı isterdi. Döküp saçarak yemek büyük günahdı çünkü, nar tanelerini Hz. Muhammed'in dişleri olarak değerlendirirdi. Nar mevsimi geldiğinde, sürekli bu konudan bahsetmesinden her zaman haz almışımdır. Bahçemizin tek nar ağacı da zaten O'nun penceresinin önündeydi. Ağacın üzerinde çiçekten meyveye duruşunu takip etmek, hatırı sayılır bir keyif olmuştur bizler için.
Hele ki sonbaharda, bazılarının kendilerini adeta beğendirmek için çatlayıp, içlerinde ne var, ne yok sergilemeleri, yeme isteği dışında muhteşem bir temaşa misaliydi aynı zamanda.
Önceleri yeşilken, olgunlaştıkça kırmızıya doğru uzanan "renkli hayatıyla" nar, hazan bahçelerine sunduğu sıradışı güzellikleriyle, kalbinde az ya da çok tabiat sevgisi olan herkese, şaşırtıcı bir mutluluk vermeyi garanti eden meyvelerdendir.
Çağlar boyu pek çok toplumda, bolluğun ve bereketin sembolü olmuştur. Eski Mısır'da, ölülerin yeniden dirilmelerini sağlayacağı inancıyla, mezarlara konuyor. Romalılar daha çok yemeklerinde kullanıyor. Museviler kutsal kabul ediyor, doğurganlığın ve bolluğun simgesi olarak görüyor. Hıristiyanlıkta sonsuz hayatın temsilcisi. İslamiyet, Allah'ın yarattığı güzelliklerden biri ve "cennet meyvesi" olarak önemsiyor.
İran ve Kafkasya'yı içine alan geniş bir coğrafyadan dünyaya yayılıyor. M.Ö. 100 yıllarında, Han Hanedanlığı aracılığıyla uzak doğuya gidiyor.
Çinliler nar tanelerinden şekerleme yaparak, düğünlerinde ikram ediyor. M.S. 800 yıllarında Avrupa'ya geliyor. El Hamra Sarayı'nın da bulunduğu İspanya'nın Granada şehrini çok seviyor ve buranın milli simgesi hâline geliyor.
Fransa'da 14. Louis döneminde, saray mutfağında kendine yer buluyor, bazı çorba ve sosların önemli malzemelerinden biri oluyor.
Pilâvlardan keklere, pastalara, kurabiyelere, çeşit çeşit tatlılara, salatalara kadar uzanan geniş bir kullanım alanı olan nar, çok sevilmesine ve bilinmesine rağmen, bol bol tüketilen bir meyve değil. Soyması ve yemesi biraz zahmetli. Ayıklandıktan sonra kaşıkla yeniyor. Kan portakalı, mandalina, greyfurt suyuyla karıştırılarak hazırlanan nar suyu, hakikaten çok lezzetli bir içecek oluyor. Tam ortasından bıçakla kesilerek, kabuğuyla ayıklanmadan sıkılan narın suyu ise, diş eti iltihaplarına iyi geliyor.
Hatırlıyorum, 7-8 yıl öncesine kadar pazar tezgâhlarında bu denli bol görülmezdi. Islah edilmiş, neredeyse 1 tanesi kiloyu gören narların fiyatı hayli pahalıydı. Yerli cins narların ise yüzüne bakan pek azdı. Amerikan Sağlık Örgütü FDA'nın nar suyunun erkeklerin korkulu rüyası prostat hastalığına iyi geldiğini açıklamasıyla nar ülkemizde daha çok yetiştirilir oldu. Fazla ürün fiatların da düşmesine sebep teşkil etti.
Meyve suyu üreticileri de bu konuya elbette yaban kalmadılar. Bugün market raflarında, pek çok markanın ürününü bulmak çok kolay. Organik nar suları ise cam şişelerde satılıyor. Her köşe başında bulunan büfelerde ise, istediğiniz büyüklükteki bardaklara, gözünüzün önünde sıkılarak doldurulan nar suları, büyük, küçük herkesin sevdiği bir içecek olarak şehir hayatında yerini çoktan aldı.
Faydası pek çok. C vitamini açısından iyi durumda, aynı zamanda antioksidan özelliği var. Vücudumuz için yararlı olan demir ve potasyum içeriyor. Tansiyonu düşürdüğü söyleniyor. Mide ve bağırsak hastaları, hamileler ve küçük çocukların fazla tüketmemesi tavsiye ediliyor.
Hiçbir meyveye nasip olmayan başındaki tacıyla meyvelerin kralıdır nar. Çarşıdan bir tane alınıp, eve gelince bin taneleşen kaç meyve vardır onun dışında. Kabuğunu soyduğunuzda, içi kıymetli yakut taşlarıyla dolu bir mücevher kutusu gibidir.
Osmanlı Sultanları'nın kaftanlarında bu "murassa meyve"yi görmek kimseyi şaşırtmaz. Topkapı Sarayı Harem Dairesi'nde bulunan Sultan 3. Ahmed'e ait yemiş odasının duvarlarını süsleyen, büyük tabakların içine resmedilmiş narlar, göz kamaştıran bir güzellik sunar.
İşlemeler, dokumalar, benzersiz İznik çinileri, mermer mezar taşlarına kazınmış hayat ağacının dalları, narla bezenmişlerdir. Selçuklu'nun Beyşehir Gölü kenarındaki yazlık Kubadabad Sarayı'nın duvar çinileri de nardan nasiplenmişlerdir. Dede Korkut'un masalında gülen ayvanın yanında nara ağlamak düşse de, halk türkülerinde sevgilinin "nar danesi"yle eş tutulması, onu birdenbire aşkın meyvesi yapıverir. Şerbetiyle, susayan "cennetlik gövdeleri" rahatlık ve huzura kavuştururken, aşûre ve güllâcımızın üzerinde, "mütereddid bir mücevher ışıltısı" oluverir. Kısaca söylemek lâzım gelirse nar, pek farketmesek de maddi - manevi hayatımızın gönül tahtına hiç kalmamak üzerine öylesine kurulmuştur ki, laf aramızda bundan şikâyetçi olana da rastlanmamıştır.
Mutfağımızın önemli lezzetlerinden, yapımı hayli zahmetli olan nar ekşisinin seveni pek çoktur. Gâvurdağı salatası onsuz asla olamaz. Günümüzde kısırda, mercimek köftesinde, çiğ köftede önemli bir lezzet verici olarak kullanılır. Osmanlı'ya baktığımızda ise, Şirvanî'nin verdiği tariflerdeki kimi et yemeklerinde nar ekşisine rastlıyoruz. Hatta öyle ki patlıcan turşusuna bile bir miktar nar ekşisi katılıyor.
Acısıyla, tatlısıyla hayatımıza güzellik katan nar, evlerimizden eksik olmasın.
|
|
Nar Tarifleri Diğer Konular
|
|
